Biotik Türlerini ve Ağız Sağlığı Üzerindeki Etkilerini Biliyor Musunuz?
Abiyotikler:
Ekosistem içerisinde bulunan ve canlı varlıkları (biyotik faktörler) etkileyen faktörlerdir. Sıcaklık, ışık, pH, oksijen ve su abiotikler arasında yer alır. Örneğin sıcaklığın, sindirim sistemindeki zararlı mikroorganizmaların büyümesine ve zarar verme potansiyeline etki edebilmektedir. Ağız boşluğu oksijen açısından zengindir, ancak, ağız boşluğundaki oksijenin çoğu tükürükte çözünmüştür. Bakteriler bunları metabolik ihtiyaçları için kullanılır. Tüm bu abiyotik faktörler insan bağırsak ve ağız florasında önemli bir rol oynar.
Antibiyotikler:
Birçok durumda hayat kurtarıcı olsalar da, antibiyotiklerin gelişigüzel kullanımı bağırsak florasının hassas dengesini bozabilir ve disbiyoza yol açar. Bu dengesizlik sindirim sorunlarına, enfeksiyonlara yatkınlığa ve hatta antibiyotik direncine neden olabilir. Yine bazı antibiyotikler ağız florasını değiştirerek ağız sağlığını etkiler. Ağızda pamukçuk ve diş çürüğü gibi durumlara yol açabilir.
Postbiyotikler:
Postbiyotikler, canlı bakteriler tarafından üretilen veya bakterilerin parçalanması sonucu serbest kalan ve yararlı bir etkiye sahip olabilen bileşenlerdir (ürünler veya metabolik yan ürünler).
Doğal olarak fermantasyon sırasında üretilir, bakteriler, doğal olarak veya dış etkenlere yanıt olarak prebiyotik maddeleri kullanır, antimikrobiyal, antioksidan ve antikanser özellikleri dahil olmak üzere farklı biyolojik özelliklere sahip çeşitli postbiyotik bileşikler üretir.
Postbiyotikler ile ilgili çalışmalar yeni olmakla birlikte, ağız ve bağırsak florasını düzelttiğini göstermektedir.
Prebiyotikler:
Prebiyotikler, probiyotikler için besin görevi gören, bağırsakta büyümelerini ve aktivitelerini destekleyen sindirilmeyen liflerdir. Muz, sarımsak, domates ve soğan gibi bir çok sebze ve meyvede bulunur. Prebiyotiklerin ağız hastalıklarının tedavisinde probiyotikleri tamamlayıcı bir yardımcı olduğu kanıtlanmıştır.
Probiyotikler:
Probiyotikler, doğru miktarda tükettildiğinde sağlığa olumlu katkılar sağlayan canlı mikroorganizmalardır. Yoğurt, turşu gibi fermente besinlerde bulunur. Probiyotikler antiinflamatuar özelliklere sahiptir, bağışıklığı artırır, ağız mukozasını güçlendirir, ağız florasını dengeler. Diş çürüğüne ve diş eti hastalığına neden olan bakterilerin çoğalmasını engeller. Ağız kokusunun giderilmesinde ve diş eti hastalığının tedavisinde yardımcı olduğu görülmüştür.
Psikobiyotikler:
Psikobiyotikler, ruh sağlığına faydaları olan bir probiyotik sınıfıdır. Bu faydalı bakterilerin ve bazen mayaların, bağırsak-beyin ekseni yoluyla beyin fonksiyonunu ve zihinsel refahı etkilediği düşünülmektedir.
Simbiyotikler:
Simbiyotikler prebiyotik ve probiyotiklerin birleşimidir. Diş çürüklerinin azaltılmasına yardımcı olur. Bağışıklık uyum yeteneğinin gelişmesi, bakteriyel translokasyonun önlenmesi ve hastane enfeksiyonlarının görülme sıklığının azalması gibi çeşitli sağlık yararları vardır.