Bir kadının  yaşamı boyunca, diş eti sağlığı cinsiyet hormonlarına bağlı olarak  etkilenebilir. Östrojen ve progesteron hormon seviyeleri ergenlik ve hamilelik döneminde çok yükselir dolayısıyla ağız sağlığının bozulmasına neden olur. Menopoz döneminde ise tam tersi hormon eksikliği ağız sağlığını etkiler.

Ergenlik

Ergenlik döneminde, progesteron ve östrojen gibi artan hormon seviyeleri, diş etlerindeki kan damarlarının geçirgenliğinin artmasına yol açar. Ağızda bulunan bakterilere karşı anormal reaksiyon meydana gelir. Bu süre zarfında diş etleri şişer, parlak ve kırmızı renkte ve hassas olur. Ağızdan nefes alınıyorsa diş eti büyümesi görülür.

Adet Dönemi

Östrojen hormonundaki artışa bağlı olarak kısa süreli diş eti problemi yaşanabilir. Eğer diş eti hastalığı varsa bu dönemde şiddetlenir. Diş etlerinde kanama, kırmızılık ve şişlik görülür.

Gebelik

Hamilelik sırasındaki hormonal değişiklikler ve artan kan akışı, kadınları diş eti hastalığına daha duyarlı hale getirebilir. Özellikle mide bulantısı nedeniyle dişler fırçalanamazsa problem artar. Diş etleri sert besinleri yerken, fırçalarken veya kendiliğinden kanayabilir. Diş etleri büyür, hatta bazen gebelik tümörü adı verilen bir veya birkaç dişi kapsayan çiğnemeyi engelleyen dişeti büyümesi görülür. Tüm bunların bebek sağlığı üzerine olumsuz etkileri vardır, bazı araştırmalar dişeti hastalığı olan hamile kadınların erken doğum ve düşük ağırlığa sahip  bebek olasılığının daha yüksek olduğunu göstermiştir.

Menopoz ve Menopoz Sonrası

Östrojen hormonunun eksikliğine bağlı olarak diş etinin epitel tabakasının keratinizasyonunda azalma olur, daha pürüzsüz hale gelir. Diş eti daha kolay zedelenir ve soyulmalar oluşabilir, ağrı ve özellikle tuzlu, baharatlı veya ekşi besinler tüketildiğinde yanma hissi olur. Bazı kadınlarda herhangi bir uyaran olmaksızın da yanma hissi görülür.

Kemik erimesi oluşur(osteoporoz). Osteoporoz tek başına diş eti hastalığına yol açmaz, ancak diş eti hastalığı varsa daha kolay ilerler. Osteoporoz ilacı kullanılacaksa başlamadan önce mutlaka diş hekimi muayenesi yapılmalı, radyografi alınmalı ve tüm enfeksiyonlar ortadan kaldırılmalıdır. Çünkü bu enfeksiyonlar kemik nekrozuna yol açar. Eğer ilaç kullanılıyorsa diş hekimi kesinlikle haberdar edilmelidir.

Menopoz döneminde karşılaşılan bir diğer durum ağız kuruluğudur. Tükürüğün tamponlayıcı ve antibakteriyel özelliği vardır.Tükürük miktarının azalması diş çürüklerinin ve diş eti hastalığının oluşmasına yol açar. Ağız kuruluğuna bağlı ağızda yanma sorunu ortaya çıkabilir.

Hayatın her döneminde, ağız hijyeninin sağlanması ve diş hekimi kontrollerinin düzenli olarak yapılması, diş eti hastalıklarının ve diş çürüklerinin oluşmasını önlemenin tek yoludur.

Prof. Dr. Ülkü NOYAN

BAHÇEŞEHİR ORTODONTİ