Vitaminler vücudumuzda sentezlenemeyen genel ve ağız/diş sağlığı için hayati önem taşıyan organik bileşiklerdir. Besinlerle alınır, ancak besinlerin hazırlanmasında, pişirilmesinde vitaminlerin bir kısmı kaybolur. Yine beslenme bozuklukları da vitamin yetersizliğine yol açabilir. Vitamin eksikliği vücudumuzun farklı organ ve dokularında çeşitli belirtilerle kendini gösterir. Ağız dokuları ve dişler de vitamin eksikliğini yansıtır. Diş hekimi klinik ve radyografik muayene sırasında vitamin eksikliği ve beslenme bozukluklarını kolaylıkla saptar.
A Vitamini: Görme, büyüme, bağışıklık sistemi, hücrelerin farklılaşması için gereklidir. Vücudda depo edilebildiği için uzun süreli beslenme bozukluğu olması gerekir. Çocuklarda: • Dudak ve damak yarıkları • Diş oluşumunda bozukluk, bu durumda diş yüzeyinde çukurlar, oluklar görülür ve dişler saydamdır. • Dişlerin sürme sırasında değişiklik ve gecikme Erişkinlerde: • Tükürük salgısı azalır, dolayısıyla ağız kuruluğu, ülserler ve yara iyileşmesinde gecikme
B Vitamini: B vitamini ailesinin özellikleri birbirine benzeyen toplam 8 temel çeşidi vardır. Kan hücrelerinin yapımında, sinir sistemi sağlığında rol oynar. B vitaminlerinin herhangi birinin eksikliği ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. B1 Vitamini: • Ağız mukozası, dil, dişetlerinde uçuğa benzer lezyonlar B2 Vitamini: • Dudaklarda çatlaklar, dilde iltihap ve ağızda ülserler B6: • Ağızda ve dudak köşelerinde ülserler • Ağız dokularında yanma ve dilde hassasiyet • B3 Vitamini: • Ağız mukozasında kırmızılık, dil tomurcuklarında silinme, dudak köşelerinde iltihaplanma ve ülserler
B12 Vitamini: • Dilde iltihaplanma • Ağızda aft oluşumu • Dudak köşelerinde iltihap • Dişeti hastalığı
C Vitamini: Yumuşak ve sert dokuları destekleyen, esneklik ve kuvvet sağlayan iplikçiklerin yapılmasına dolayısıyla doku tamirine yardım eder. Bağışıklık sistemini güçlendirir ve bakteri ürünlerinin dokulara geçişini engelleyen bariyer oluşturur. Eksikliğinde dişeti hastalıklarının oluşması kolaylaşır. • Ağız mukozasında küçük kanama odakları oluşur. • Dişin dentin tabakasında harabiyet artar, dentinin kendini yenileme kapasitesi azalır.
D 3 Vitamini: Emilimi için yağ ve safraya gereksinim vardır. Kalsiyum ve fosfor gibi minerallerin sert dokulara (kemik, diş) taşınmasına ve metabolizmasına yardımcı olur. Güneş ışığını doğrudan almayan bireylerde ve güneş ışığını yeterince almayan doğal yiyeceklerle beslenenlerde D vitamini eksikliği görülür. • Diş sürmesinde gecikme görülür. • Diş minesi ve dentinde yapısal bozukluk gelişir. • Diş çürüklerinde artış meydana gelir. • Radyografide pulpa (dişin canlı noktası) boynuzlarının görüntüsünü değişir. • Kemiğin radyografik görüntüsü anormaldir.
K 2 Vitamini: D 3 vitamini ile birlikte çalışarak kandaki kalsiyumun kemikler ve dişler tarafından emilimine yardım eder. D 3 vitamini dolaşımdaki kalsiyumu taşır, K 2 vitamini kemik ve diş dokusuna girmesini sağlar, kalsiyumun damarlarda ve böbreklerde birikmesini engeller. Çürük oluşumunun azalmasına katkıda bulunur. • Ağız dokularında kırmızı küçük noktalar halinde kanama (peteşi) odakları, fırçalamadan sonra dişetlerinde uzun süren kanamalar oluşur. • Diş çürükleri artar.
Diş Eti Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ülkü NOYAN
BAHÇEŞEHİR ORTODONTİ
|
|