Alışkanlıklar konusundaki yeni araştırmalar, bu konunun düşündüğümüz kadar basit olmadığını gösteriyor. Bebekler henüz anne karnındayken emme ile ilişki kurarlar çünkü doğdukları anda beslenmeye hazır olmaları gerekir. Bu yüzden anne karnı aslında parmak emen sevimli ultrason fotoğraflarında gördüğümüz gibi, bebeklerin emme pratiği yaptıkları yerdir. Bebekler doğumdan hemen sonra memeden veya biberondan emmeye hazırdırlar ve bu eylemden hem fiziksel hem duygusal fayda sağlarlar. Bu durum beyinlerine hazır bir döngü olarak kaydedilir: Em, beslen, mutlu ol, tekrarla…
Bazı bebekler, bebeklik döneminde emmeye bağımlılık kazanabilir ancak zamanla bu alışkanlığa olan ilgileri kendiliğinden kaybolur. Ancak bebeklerin küçük bir azınlığı çocukluğa geçiş döneminde yalnızca rahatlamak için emmeye devam eder ve bu durum gerçek anlamda bir bağımlılığa dönüşebilir. Çocukların emme alışkanlığından kurtulması için verdiğimiz önerileri parmak emme alışkanlığı içeriğinden inceleyebilirsiniz.
Yeni araştırmalar beynimizde tatmin edici davranışın tekrarlandığı yerde bulunmakla bile, aktif hale gelen belirli noktaların bulunduğunu gösteriyor. Yani çocuğunuz televizyon karşısında parmak emmeye alıştıysa, yalnızca televizyon karşısında geçtiği anda bile beynin mutluluk hisseden bölümüne sinyaller gitmeye başlıyor.
Ayrıca daha da ilginci, bir alışkanlığın devam etmesi için onun kişiyi mutlu etmesi bile gerekmiyor. Beynin ilkel bölümü devreye giriyor ve bu eylem o ortamda gerçekleştirilen ezberlenmiş eylem olduğu için tekrar ediliyor. Başka bir deyişle, çocuğunuz parmağını yalnızca belirli bir ortamda parmak emmeye alıştığı için, duygusal bir haz almadan da emmeye devam ediyor olabilir.
Çocukların birçoğu emzik, parmak veya diğer nesneleri emmeyi 2 ila 4 yaş arasında kendiliğinden bırakır. Daimi dişler çıkmaya başlamadan önce emme alışkanlığının bırakılması halinde ağız ve dişlerin herhangi bir zarar görmeyeceği kabul edilir. Ancak 6 yaşına gelmiş bir çocuğun halen parmak emiyor olması ağız boşluğu ve dişlerin yapısını etkileyebilir. Bu durum üst çenenin ileri gitmesi ve kesici dişlerin yanlış konumlanması ile sonuçlanabilir. Ayrıca, konuşma ve yutkunma bozuklukları gibi sorunlar da ortaya çıkabilir. Bunun dışında, parmak emmeye devam eden çocuklar hijyen eksikliğine bağlı sağlık sorunları ve sosyal sıkıntılar da yaşayabilir.
Parmak emme alışkanlığının 4 yaşından sonra devam etmesi halinde çocuk diş hekiminize başvurmanızı öneriyoruz.
Parmak emen çocuğunuzu bu alışkanlıktan vazgeçirmek için aşağıdaki yöntemleri deneyebilirsiniz:
- Çocuğunuz parmağını emdiğinde onu uyarmak yerine, emmediği zamanlarda onu takdir etmelisiniz.
- Eğer çocuğunuzun kaygılı veya gergin olduğu zamanlarda parmak emdiğini fark ederseniz, öncelikle ona kaygı veren durumu çözmeye odaklanın.
- Çocuk diş hekiminiz geceleri parmağını emmesini önleyecek bir bandaj veya eldiven kullanmanızı önerebilir.
- Parmak emme uzun sürerse, bu alışkanlığı bırakmaya yardımcı olacak ortodontik apareylerin kullanımı önerilebilir.
Çocuk Diş Hekimi Dr. Pınar YAYIM